توحید رازقیت
توحید رازقیت بیان می کند که در قلمرو وحدت وجود فقط خودِ خداوند رزاق و روزی دهنده است هرچند این کار را از طریق مظاهر کثیر خودش در عالم خلقت انجام می دهد.
در ابتدای بحث به آیه چهلم از سوره مبارکه روم توجه بفرمایید:
توحید رازقیت بر مبنای قاعده وحدت در کثرت می باشد:
پس نتیجه می گیریم که در این موارد بایستی با قاعده عرفانی وحدت در کثرت مطلب را تبیین کنیم یعنی وحدت وجود خداوند با تجلی در کثرت ها کارهای خودش را در ساختار آفرینش بروز و ظهور می دهد؛ با همین دید است که قرآن کریم توحید رازقیت را بیان می کند و تأکید ویژه می نماید که شریکانی که برای خداوند فرض کرده اید، نمی توانند کارهای او را انجام دهند چون به فرض هم که انسان روزی خودش را به زعم باطل خویش از غیر خدا بگیرد در واقع این خدا بوده است که با تجلی در فلان صورتی که غیر او پنداشته شده است به او روزی داده است. پس به هر حال روزی دهنده، خداوند بوده است و غیر خدا در کار نبوده است روی همین حساب در آیه ذکر شده از سوره روم با واژه”شرکائکم: شریکان شما” شریکان را به خود مشرکان نسبت می دهد یعنی ساخته ذهن مشرکان می داند و چون در واقعیت عالم خارجی ، خداوند هیچ شریکی ندارد از واژه ” شرکائه: شریکان او” استفاده نمی کند که ظرافت به کار گرفته شده در این آیه بر مبنای قاعده تکوینی توحید رازقیت می باشد.
حافظ شیرازی(قدس سره) که انصافا بسیاری از آیات قرآن را به نظم شیرین فارسی به سبکی دلپذیر بیان کرده است، این نکته دقیق قرآنی را بدین صورت متذکر می شود:
والله خیر الرازقین
در واقع همانطوریکه خداوند تمامی تدبیرهای خود را طبق آیه سوره سجده از آسمان ملکوت در زمین ملک نازل می کند و تدبیر خود را با این کار نشان مخلوقات می دهد: بر همین قیاس روزی مخلوقات را هم طبق آیه ۲۲ سوره ذاریات از آسمان معنا در سفره انسان ها متجلی می کند:
در واقع طبق توحید رازقیت ، وجود واحد خداوند از طریق ظهور در مخلوقات کثیر به انسان ها روزی می دهد. برای تایید این مطلب به آیه زیر از سوره یونس توجه بفرمایید:
با توجه به مطالب گفته شده توحید رازقیت اثبات می شود و واضح است که اگر کسی مخلوقات خداوند را به نحو مستقل از خداوند به عنوان روزی دهنده در نظر بگیرد گرفتار یک مغلطه خطرناک ذهنی شده است که به هیچ وجه در عالم خارجی مصداقی ندارد.
البته مطالبی که در این نوشتار بیان شد مربوط به رزق و روزی مادی بود و صد البته رزق و روزی های معنوی نیز بر همین روال به خداوند بر می گردد چون حتی اگر یک مطلب علمی یا هدیه نورانی از طرف یک انسان کامل به شخصی اعطا شود باز هم روزی دهنده فقط و فقط خداوند بوده است که البته از طریق یک انسان کامل رزق و روزی معنوی را به یکی از بندگانش رسانده است.